2551

แผนงานวิจัย  [รายละเอียด]

พิจารณาผ่าน วช.

การพัฒนารูปแบบการจัดการธุรกิจชุมชน เพื่อการพึ่งตนเองตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ประเภทธุรกิจเกษตรของเกษตรกรปลูกมะขามหวานเพื่อการค้า จังหวัดเพชรบูรณ์

1. อาจารย์เพ็ญจันทร์ สังข์แก้ว (ผู้อำนวยการแผนงานวิจัย)

คณะวิทยาการจัดการ

การวิจัยเรื่องการพัฒนารูปแบบการจัดการธุรกิจชุมชนเพื่อการพึ่งตนเองตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงประเภทธุรกิจเกษตร ของเกษตรปลูกมะขามหวานเพื่อการค้า จึงหวัดเพชรบูรณ์ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพสืบค้นข้อมูลโดยใช้กระบวนแบบมีส่วนร่วม (PAR) จากเกษตรที่ปลุกมะขามหวานในตำบลตะเบาะ อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบูรณ์ จำนวน 60 คน และเกษตรกรบ้านซับแล้ง ตำบลซับแล้ง อำเภอหนองไผ่ ผู้วิจัยวิเคราะห์ข้อมูลและนำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูลตามวัตถุประสงค์ ดังนี้
1. ศึกษารูปแบบการจัดการธุรกิจชุมชน ประเภทธุรกิจเกษตร ของเกษตรกรปลูกมะขามหวานเพื่อการค้า จังหวัดเพชรบูรณ์
2. เปรียบเทียบรูปแบบการจัดการธุรกิจชุมชน ประเภทธุรกิจเกษตร ของเกษตรกรปลูกมะขามหวานเพื่อการค้า จังหวัดเพชรบูรณ์
3. พัฒนา รูปแบบการจัดการธุรกิจชุมชน ประเภทธุรกิจเกษตร ของเกษตรการปลูกมะขามหวานเพื่อการค้า จังหวัดเพชรบูรณ์
1) พัฒนารูปแบบการจัดการองค์กรธุรกิจชุมชน ประเภทธุรกิจเกษตร ของเกษตรกรปลูกมะขามหวานเพื่อการค้า จังหวัดเพชรบูรณ์
2) พัฒนารูปแบบการจัดการตลาดธุรกิจชุมชน ประเภทธุรกิจเกษตร ของเกษตรกรปลูกมะขามหวานเพื่อการค้า จังหวัดเพชรบูรณ์
3) พัฒนา คุณภาพมะขามหวานโดยการป้องกันและกำจัดเชื้อราด้วยภูมิปัญญาชาวบ้าน
จากการศึกษา พบว่า รูปแบบการจัดการธุรกิจชุมชนของเกษตรกรปลูกมะขามหวาน เป็นแบบวิสาหกิจชุมชน และเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน เมื่อเปรียบเทียบทั้ง 2 รูปแบบ พบว่า เกษตรกรยังไม่สามารถดำเนินการในรูปแบบเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนได้ แต่ยังคงดำเนินการในรูปแบบวิสาหกิจชุมชน

ในการพัฒนาการจัดการองค์กรธุรกิจชุมชน เกษตรกรได้นำรูปแบบองค์กรที่เป็นอยู่มาทบทวน ใช้แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นแนวทางการพัฒนา ร่วมกันทำแผนปฏิบัติการพัฒนาองค์กร 7 กิจกรรมหลัก ได้แก่ (1) วิเคราะห์ SWOT (2) พัฒนาโครงสร้างองค์กร (3) อบรมการจัดการองค์กรธุรกิจชุมชนตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง (4) ศึกษาดูงาน (5) พัฒนาโครงสร้างองค์กรตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง (6) ดำเนินการทดลองการจัดการตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง และ (7) ประเมินผลการจัดการองค์กรธุรกิจตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง

เกษตรกรได้กำหนดทิศทางการพัฒนารูปแบบการจัดการองค์กร โดยการกำหนดปรัชญา วิสัยทัศน์ เป้าหมาย กลยุทธ์ นโยบาย และภารกิจแล้ว ได้พัฒนาโครงสร้างองค์กร คณะกรรมการ และกำหนดบทบาท หน้าที่ของคณะกรรมการ จัดให้มีปราชญ์ชาวบ้าน (นายคงศักดิ์ ด้วยสาร) เกษตรกรเรียนรู้การทำปุ๋ยอินทรีย์ และน้ำสกัดชีวภาพกับปราชญ์ชาวบ้าน เพิ่มรายได้โดยปลูกพืชไร่บนพื้นที่ว่างในสวนมะขาม ทำแผนการดูแลสวนให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพและลดต้นทุน ทำบรรทุกการจัดการสวน ทำบันทึกค่าใช้จ่ายในการดูแลสวน ทำบัญชีครัวเรือน คณะกรรมการเขียนโครงการขอสนับสนุนงบประมาณสร้างสำนักงานศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงและลานเก็บผลผลิต และทำหนังสือถึงองค์การบริหารส่วนตำบลเรื่องขอใช้ประโยชน์ที่ดินบนพื้นที่ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ผลจากการพิจารณาได้รับอนุมัติตามเสนอ คณะกรรมการเข้าตรวจเยี่ยมสวนมะขามหวาน มอบรางวัลแก่ผู้ชนะเลิศการทำบันทึก การจัดการสวนมะขามหวาน ค่าใช้จ่ายในการดูแลสวนและบัญชีครัวเรือน และมีเครือข่ายเพิ่มขึ้น

สำหรับรูปแบบการพัฒนาการจัดการตลาด พบว่า ยังไม่มีการจัดตั้งองค์กรที่แบ่งหน้าที่กันดำเนินการอย่างชัดเจน ไม่รู้จักการทำแผนธุรกิจ ไม่รู้จักการทำแผนการตลาด ร้อยละ 90 ไม่มีการแปรรูปมะขามหวานเนื่องจากไม่มีทุนและขาดความรู้ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปมะขามหวาน ร้อยละ 80 ไม่มีการทำบัญชีครัวเรือน ทางด้านการผลิตยังพึ่งพาสารเคมีคิดเป็นร้อยละ 90 การแปรรูปมีเพียงร้อยละ 10 เท่านั้น และวิธีการแปรรูปก็ไม่ได้มาตรฐาน ทั้งกระบวนการผลิต วัตถุดิบ การบรรจุภัณฑ์ก็ยังไม่ได้พัฒนาให้มีขีดความสามารถที่จะแข่งขันได้ ช่องทางการจัดจำหน่ายยังไม่แพร่หลายเท่าที่ควร ส่วนใหญ่จะส่งร้านค้าประจำเท่านั้น ด้านการส่งเสริมการจัดจำหน่ายก็ไม่มีกิจกรรมที่จะดึงดูดใจให้ผู้บริโภคได้รู้จัดให้มากยิ่งขึ้น ด้านเศรษฐกิจและวิถีการดำเนินชีวิต มีความพออยู่พอกิน มีการหาช่องทางการจัดจำหน่าย

จากงานวิจัยได้ข้อค้นพบว่า รูปแบบการจัดการการตลาดธุรกิจชุมชนเพื่อการพึ่งพาตนเองตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงนั้น ชุมชนจะต้องร่วมมือกันดำเนินกิจกรรมทางการตลาด เริ่มตั้งแต่การจัดตั้งองค์กร การแบ่งงานกันทำตามความถนัด ชุมชนต้องร่วมกันคิดระดมสมองในการวางแผนการตลาด โดยเป็นการดำเนินการตลาดตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งเป็นการตลาดเพื่อสังคม ด้วยการร่วมมือกันดำเนินกิจกรรมทางการตลาดตั้งแต่ การวิจัยการตลาด การค้นหาพฤติกรรมผู้บริโภคยุคปัจจุบัน การพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่สร้างคุณค่า และคุณประโยชน์ที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตของผู้บริโภค การพัฒนาบรรจุภัณฑ์ การมีตราสินค้าของกลุ่ม การตั้งราคาที่เหมาะสม การพัฒนาช่องทางการจัดจำหน่ายที่ครอบคลุมทั่วถึงด้วยกำลังทรัพยากรที่ชุมชนมีอยู่ การส่งเสริมการตลาดที่เน้นการประชาสัมพันธ์ด้วยความคิดสร้างสรรค์และประหยัด การผลิตต้องเน้นพึ่งธรรมชาติให้มากที่สุด ลดการใช้สารเคมีหรือไม่ใช้สารเคมีเลย การผลิตต้องมีมาตรฐาน มีการตลาด สมาชิกกลุ่มธุรกิจชุมชนต้องมีการดำเนินชีวิตที่สอดคล้องกับแนววิถีเศรษฐกิจพอเพียงด้วย โดยต้องลดละ เลิก อบายมุขทั้งปวง เกษตรกรต้องไม่ก่อหนี้สิน และหมั่นศึกษาหาความรู้อยู่เสมอ ก็จะทำธุรกิจชุมชนประสบความสำเร็จสามารถพึ่งตนเองได้อย่างยั่งยืน

การพัฒนาคุณภาพมะขามหวาน โดยวิธีการป้องกันกำจัดเชื้อราด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นของเกษตรกรบ้านซับแล้ง ได้ศึกษาในมะขามหวานพันธุ์ประกายทอง พบว่า การลดความชื้นโดยการดายหญ้ารอบทรงพุ่มโรยปูนขาว สามารถลดการเกิดเชื้อราเพิ่มขึ้น ร้อยละ 76.25 มากกว่าปล่อยตามธรรมชาติ วิธีการบ่มมะขามหวานโดยการผึ่งแดดและการอบในตู้พลังงานแสงอาทิตย์สามารถหยุดการทำลายของเชื้อราได้ผลดีมาก ร้อยละ 10 และร้อยละ 6.25 ตามลำดับ แต่ต้องใช้เวลา 7 และ 4 วันตามลำดับ แต่ฝักที่ถูกเชื้อราทำลายมากสีของเนื้อจะไม่สม่ำเสมอ ปรากฏร่องรอยการทำลายให้เห็นเกิดการยุบตัวของเนื้อมะขามบางส่วน การใช้สารในการป้องกันกำจัดเชื้อราพบว่า การใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มาทำให้มะขามหวานเกิดเชื้อราน้อยที่สุด ร้อยละ 18.75 รองลงมาคือน้ำส้มควันไม้และสารสกัดจากพืชสวนสมุนไพร ร้อยละ 24.38 และร้อยละ 31.25 ตามลำดับ ในการทดลองกำจัดเชื้อราในห้องปฏิบัติการพบว่าการใช้น้ำส้มควันไม้เข้มข้น และใช้ในอัตรา 1:1 ทำให้เกิดบริเวณใสมากที่สุด 1.3 ซม. และ 1.1 ซม. ตามลำดับ รองลงมาคือการใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มา 0.3 ซม. ส่วนการให้ปุ๋ยชนิดต่างๆ พบว่าการให้ปุ๋ยคอกจากมูลสุกรมะขามหวานเกิดเชื้อราน้อยที่สุด ร้อยละ 40.63 แต่ให้ปุ๋ยคอกจากมูลไก่เนื้อกลับทำให้เกิดเชื้อรามากที่สุด ร้อยละ 59.38 แต่ดีกว่าปล่อยตามธรรมชาติ

ธุรกิจชุมชน,เศรษฐกิจพอเพียง,มะขามหวาน,เพชรบูรณ์

ดาวน์โหลด เปิด : 150 ครั้ง

ดาวน์โหลด เปิด : 294 ครั้ง:

790 ครั้ง