| บทคัดย่อ |
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์: (1) บริบทของกลุ่มเกษตรกรและกระบวนการปลูกผักปลอดภัย (2)วิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทนการปลูกผักปลอดภัย (3) พัฒนาระบบฐานข้อมูลการปลูกผักปลอดภัย (4) ศึกษารูปแบบการจัดการห่วงโซ่อุปทานของผักปลอดภัย (5) ศึกษาแนวทางความเป็นไปได้ในการรวมกลุ่มเครือข่ายธุรกิจ และพัฒนาศักยภาพของกลุ่มเกษตรกรผักปลอดภัย (6) การศึกษาอุปสงค์ของผู้บริโภคต่อผักปลอดภัย(7) การพัฒนาบรรจุภัณฑ์และออกแบบตราสินค้าสำหรับผักปลอดภัย ในอำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ โดยเป็นการวิจัยแบบผสมผสาน สำหรับผลการวิจัย พบว่า
1. กลุ่มแปลงใหญ่ที่ปลูกผักปลอดภัยในอำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ มีจำนวน 4 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มแปลงใหญ่ผัก ต.ปากช่อง ต.ปากดุก ต.บ้านหวาย และ ต.บ้านกลาง สำหรับผักปลอดภัยที่ได้รับการรับรอง GAP ของทั้ง 4 กลุ่ม ได้แก่ ผักกาดขาว กะหล่ำดอก ผักชีฝรั่ง และกวางตุ้ง
2. ต้นทุนเฉลี่ยรวมต่อปี ในการปลูกผักปลอดภัยของกลุ่มแปลงใหญ่ สำหรับพื้นที่ปลูก 1ไร่ พบว่า ผักชีฝรั่ง มีค่าเท่ากับ 90,648 บาท ผักกวางตุ้ง เท่ากับ 75,882 บาท กะหล่ำดอก มีค่าเท่ากับ 58,059 บาท ผักกาดขาว มีค่าเท่ากับ 44,932 บาท ส่วนใหญ่เป็นค่าใช้จ่ายในการปลูกและเก็บเกี่ยว ผลตอบแทนการจำหน่ายผักปลอดภัย พบว่า ผักกาดขาว มีกำไร เท่ากับ 164,408 บาท ผักกวางตุ้ง มีกำไร เท่ากับ 146,491 บาท กะหล่ำดอก มีกำไร เท่ากับ 134,451 บาท และผักชีฝรั่ง มีกำไร เท่ากับ 62,856 บาท การวิเคราะห์ผลตอบแทน ประกอบด้วย อัตราส่วนกำไรสุทธิ ผักกาดขาว มีค่าเท่ากับ ร้อยละ 78.54 รองลงมาคือ กะหล่ำดอก มีค่าเท่ากับ ร้อยละ 69.84 ส่วนผักกวางตุ้ง มีค่าเท่ากับ ร้อยละ 65.88 และผักชีฝรั่ง มีค่าเท่ากับ ร้อยละ 40.95 ส่วน อัตราส่วนผลตอบแทนต่อต้นทุน พบว่า ผักที่มีค่ามากที่สุด ได้แก่ ผักกาดขาว มีค่าเท่ากับ 3.66 รองลงมา คือ กะหล่ำดอก มีค่าเท่ากับ 2.32 ผักกวางตุ้ง มีค่าเท่ากับ 1.94 แสดงว่าคุ้มค่าต่อการลงทุน ส่วน ผักชีฝรั่ง มีค่าเท่ากับ 0.60 แสดงว่ายังไม่คุ้มค่ากับการลงทุน
3. ผลการออกแบบและพัฒนาระบบฐานข้อมูลผักปลอดภัย ประกอบไปด้วย 5 ส่วนได้แก่ (1) ข้อมูลเกษตรกร (2) ข้อมูลผักแปลงใหญ่ (3) ข้อมูลประธานผักแปลงใหญ่ (4) ข้อมูลเจ้าหน้าที่ภาครัฐ (5) ข้อมูลผัก และผลการประเมินควาพึงพอใจความพึงพอใจจากผู้ที่เข้ารับการถ่ายทอดองค์ความรู้ โดยผลการประเมินค่าความพึงพอใจผู้เข้าร่วมโครงการฯ มีค่าเฉลี่ย 4.35 อยู่ในระดับมาก
4.. ระดับต้นน้ำ ด้านการวางแผน (Plan) กลุ่มเกษตรมีการวางแผนดำเนินงานภายในกลุ่มและวางแผนร่วมกับภายนอกกลุ่ม ได้แก่ หน่วยงานภาครัฐและบริษัทคู่ค้า โดยกลุ่มเกษตรที่มีบริษัทคู่ค้า
มีการวางแผนการผลิต แผนการขนส่ง และแผนการรับคืนร่วมกับบริษัทคู่ค้า ด้านการจัดหาปัจจัยการผลิต (Source) พบว่า กลุ่มเกษตรกรใช้วิธีการจัดหาแบบกระจายอำนาจ แหล่งจัดหาจากทั้งภายในและภายนอกกลุ่ม คัดเลือกผู้ขายจากหลายแหล่งตามประเภทปัจจัยการผลิต และส่วนใหญ่ใช้การจัดซื้อผ่านคนกลาง ระดับกลางน้ำ ด้านการผลิต (Make) พบว่า กลุ่มเกษตรที่มีบริษัทคู่ค้าจะใช้รูปแบบการผลิตแบบผลิตตามคำสั่งซื้อ (Make to Order) ส่วนกลุ่มเกษตรที่ไม่มีบริษัทคู่ค้า จะใช้รูปแบบการผลิตเพื่อรอจำหน่ายหรือผลิตเพื่อจัดเก็บ (Made-to-stock) โดยระหว่างผลิตได้ปฏิบัติตามมาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี (GAP) มีการตรวจสอบตามมาตรฐานทั้งระหว่างปลูกและหลังการเก็บเกี่ยว ด้านการส่งมอบ (Delivery) กลุ่มเกษตรที่มีบริษัทคู่ค้า มีการกำหนดวันส่งมอบล่วงหน้า กำหนดระยะเวลารอคอยหลังคำสั่งซื้อ ปริมาณส่งมอบต่อเที่ยว ตารางการส่งมอบ เส้นทางการขนส่ง พาหนะขนส่ง ระยะเวลาขนส่งต่อเที่ยว โดยมีการจัดทำเอกสารการส่งมอบให้บริษัทคู่ค้า ซึ่งต่างจากกลุ่มเกษตรที่ไม่มีบริษัทคู่ค้าที่ไม่ได้ดำเนินการ ระดับปลายน้ำ พบว่า จุดหมายปลายทางของผลผลิตผักปลอดภัย ได้แก่ (1) ตลาดในชุมชนท้องถิ่น (2) ตลาดค้าส่งในอำเภอ ที่สำคัญคือ ตลาดเสียงดิศรสี่แยกพ่อขุนผาเมือง (3) ตลาดค้าส่งขนาดใหญ่ระดับประเทศ ที่สำคัญคือ ตลาดไท (4) บริษัทคู่ค้า ที่กระจายสินค้าไปยังร้านค้าในเครือและโรงงานบรรจุ เพื่อส่งมอบสินค้าผักปลอดภัยไปยังผู้บริโภคปลายทางทั้งในประเทศและต่างประเทศ และในด้านการส่งคืน (Return) พบว่า กระบวนการรับคืน มีการตรวจสอบสินค้าที่ถูกส่งคืนจากภาพถ่าย และจากตัวสินค้าที่ถูกส่งคืน โดยกลุ่มเกษตรที่มีบริษัทคู่ค้าจะมีการบันทึกข้อมูลการรับคืน เพื่อเก็บเป็นสถิติการหักเงินหรือสำหรับส่งสินค้าไปชดเชย
5. ผลจากการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาศักยภาพของกลุ่มเกษตรกรผักปลอดภัย เพื่อประเมินความเป็นไปได้ในการรวมกลุ่มเครือข่าย (Cluster) ธุรกิจผักปลอดภัย มีความเป็นไปได้ในการรวมกลุ่ม แต่ยังเป็นการรวมกลุ่มที่ 1 กลุ่มที่เพิ่งเริ่มรวมตัวกัน อยู่ในระดับต่ำ เมื่อศึกษาแนวทางความเป็นไปได้ในการรวมกลุ่มเกษตรกรผักปลอดภัย พบว่า อุตสาหกรรมที่เกี่ยวเนื่องและสนับสนุนมีแนวโน้มในทางที่ดี ปัจจัยการผลิตมีแนวโน้มในทิศทางที่เป็นลบเนื่องจากต้นทุนปัจจัยการผลิตสูง ด้านอุปสงค์มีแนวโน้มในทางที่ดี โครงสร้าง และสภาพการแข่งขันมีแนวโน้มในทางที่ดี ด้านรัฐบาลมีแนวโน้มในทางที่ดี จึงสรุปได้ว่ามีโอกาสความเป็นไปได้ในการรวมกลุ่มเกษตรกรผักปลอดภัย เนื่องจากมีปัจจัยเชิงบวกที่สามารถพัฒนาเป็นการรวมกลุ่มได้ ส่วนด้านเหตุสุดวิสัยที่เกิดขึ้นมีเหตุที่เกิดขึ้นเพียงครั้งคราวเท่านั้น
6. การวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่ออุปสงค์ของผู้บริโภคต่อผักปลอดภัยในอำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ โดยวิธี Stepwise พบว่า จากตัวแปรอิสระทั้งหมด 13 ตัว มีตัวแปรอิสระ 8 ตัวแปร ได้แก่ ปัจจัยด้านข้อมูลข่าวสาร การศึกษา ด้านรายได้ ด้านกฎระเบียบต่าง ๆ ของรัฐบาล/นโยบายภาครัฐบาล ด้านราคาของสินค้าอื่นที่เกี่ยวข้อง อายุ สถานะ และด้านราคาผักปลอดภัย มีอิทธิพลต่ออุปสงค์ต่อราคาผักปลอดภัย การวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่ออุปสงค์ต่อรายได้ พบว่ามี 7 ตัวแปร ได้แก่ ด้านข้อมูลข่าวสาร ด้านรายได้ ด้านราคาผักปลอดภัย ด้านการคาดการณ์ด้านราคา ระดับรายได้ อาชีพ และด้านความชื่นชอบ รสนิยม มีอิทธิพลต่ออุปสงค์ต่อรายได้ และการวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่ออุปสงค์ต่อราคาสินค้าชนิดอื่น พบว่ามี 7 ตัวแปร ได้แก่ ด้านการคาดการณ์ด้านกฎระเบียบต่าง ๆ ของรัฐบาล/นโยบายภาครัฐบาล การศึกษา ด้านรายได้ ด้านข้อมูลข่าวสาร อาชีพ และอายุ มีอิทธิพลต่ออุปสงค์ต่อราคาสินค้าชนิดอื่น
7. การพัฒนาบรรจุภัณฑ์และตราสินค้า ทางกลุ่มได้บรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมกับสินค้า ทั้ง 3 ประเภท ได้แก่ จานรองที่ทำจากวัสดุธรรมชาติสำหรับใส่ผักกาดขาวที่ค่อนข้างใหญ่ ถุงซิปใส และถุงพลาสติก สำหรับตราสินค้า มีขนาดเหมาะสมกับบรรจุภัณฑ์ แสดงชนิดผักที่มีการปลูกในกลุ่ม มีคำว่า “ผักปลอดภัย” เพื่อสื่อถึงผลิตภัณฑ์ พร้อมสถานที่ผลิตและเบอร์โทรสำหรับติดต่อได้ และความพึงพอใจของผู้บริโภคที่มีต่อบรรจุภัณฑ์และตราสินค้าที่พัฒนาขึ้นสำหรับผักปลอดภัย พบว่า ผู้บริโภคมีความพึงพอใจต่อบรรจุภัณฑ์และตราสินค้าผักปลอดภัยอยู่ในระดับมาก ส่งผลต่อการตัดสินใจซื้อผักปลอดภัย ความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก จะเห็นได้ว่า การพัฒนาบรรจุภัณฑ์และตราสินค้ามีส่วนช่วยเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ผักปลอดภัย
The objectives of this research were to (1) Farmer group context and safe vegetable growing process. (2) Cost Analysis and Return of Safe Vegetable Production. (3) Development Database System of Safe Vegetable. (4) The Supply chain Management model of Safe Vegetables. (5) Feasibility Guidelines Study of Business Network to Develop Potential of Safe Vegetable Farmers Group (6) Consumer Demand for Safe Vegetable. (7) Value Added of Safe Vegetable Production Through Packaging Development and Brand Design of Farmer Group. For large agricultural in Lom Sak District, Phetchabun Province. It was mixed research. As for the research results, it was found that:
1. the group of safe vegetables in large agricultural in Lom Sak District, Phetchabun Province has 4 groups: group in large agricultural Pak Chong Subdistrict, Pak Duk Subdistrict, Ban Wai Subdistrict, and Bna Klang Subdistrict. For safe vegetables that have been certified by GAP of all 4 groups were: Chinese cabbage, Cauliflower, Saw blade coriander, and Bok choy.
2. Total average cost per year in safe vegetable planting of large agricultural for the planting area of 1 rai, it was found that Saw blade coriander equal to 90,648 baht, Bok choy equal to 75,882 baht, Cauliflower equal to 58,059 baht, and Chinese cabbage equal to 44,932 baht. Most of the cost of planting and harvesting. The profit of selling vegetables was 164,408 baht for Chinese cabbage, 146,491 baht for Bok choy, 134,451 baht for Cauliflower, and 62,856 baht for Saw blade coriander. The return analysis consisted of the net profit ratio of Chinese cabbage was 78.54%, followed by cauliflower was 69.84%, Bok choy was 65.88%, and Saw blade coriander was 40.95%. For the benefit cost ratio, it was found that vegetables with the highest value were Chinese cabbage with a value of 3.66, followed by Cauliflower with a value of 2.32, and Bok choy with a value of 1.94, indicating that it was worth the investment, while Saw blade coriander had a value of 0.60. that is still not worth the investment.
3. The design and development of a safe vegetable database system, consists of 5 parts: (1) farmer information. (2) big vegetable information. (3) Information of the chairman of large plots of vegetables. (4) government official information, vegetable information and Satisfaction evaluation results from those who received knowledge transfer. The results of the satisfaction assessment of the project participants had an average of 4.35 in a high level.
4. In terms of upstream, in terms of planning, the agricultural group has plans for operations within the group and jointly planning with outside the group, including government agencies and business partners The agricultural group that has trade partners have a production plan, transportation plan, and return plan together with trade partners. Regarding the procurement of production factors (Source), it was found that farmers used decentralized procurement methods. Sources of procurement from both within and outside the group by selecting sellers from many sources according to the type of production factor. And most of them use procurement through the middleman. At the mid-stream level, for production (Make), it was found that the agricultural group with trading partners would use the production model made to order (Make to Order). will use the form Production for sale or production for storage (Made-to-stock). During the production process, the production standards have been followed. Good Agricultural Practices (GAP) standards are inspected both during planting and after harvest. In terms of delivery (Delivery), agricultural groups with trading partners’ Delivery date is set in advance. Set a waiting period after an order is placed. Amount of deliveries per trip delivery schedule Transport route, transport vehicle, transportation period per trip by preparing documents for delivery to business partners This is different from the agricultural group that does not have trading partners that do not operate. At the downstream level, it was found that the destinations of safe vegetable production were (1) markets in local communities, (2) wholesale markets in districts, most importantly Siangadisorn in Market at Pho Khun Pha Mueang Intersection, (3) large wholesale markets nationally are Talad Thai (4) Partner companies that distribute products to affiliated stores and packing factories, to deliver safe vegetable products to end consumers both domestically and internationally, and in terms of returns ( Return), it was found that the return process The returned product is inspected from photographs and from the returned product itself. The agricultural group that has trading partners will record the return information. to keep statistics of deductions or for sending goods to compensate.
5. The result of organizing a workshop to develop the potential of a group of safe vegetable farmers is to assess the possibility of integrating the network (Cluster) for the vegetable business. There is a possibility of bundling. But it's also the first group that has just begun to come together is low. When studying the feasibility of integrating safe vegetable farmers, it was found that the related and supporting industries tended to be favorable. Factors of production tend to be in a negative direction due to the high cost of inputs. On the demand side, there is a positive trend and structure and competitive conditions tend to be favorable. The government has a good trend. Therefore, it can be concluded that there is a possibility of joining a group of safe vegetable farmers. Because there are positive factors that can develop a group. As for force majeure events, there are only occasional incidents.
6. An Analysis of Factors Affecting Consumer Demand for Safe Vegetables in Lom Sak District Phetchabun Province by Stepwise method, it was found that out of all 13 independent variables, there were 8 independent variables, namely information, education, income, government regulations/policies. price of other related products, age, status and price of safe vegetables Influencing the demand for the price of safe vegetables. Analysis of factors affecting demand per income found that there were 7 variables, namely information, income, price of safe vegetables. Price predictions, income levels, occupations and preferences and tastes influence income demand. And analyzing factors that affect demand on prices of other goods, it was found that there were 7 variables, namely, expectations of various government regulations/government policies, education, income, information, occupation, and age that influenced demand. price of other products.
7. Packaging and brand development the group has provided packaging that is suitable for all 3 types of products, including saucers made from natural materials for containing Chinese cabbage that is quite large, clear zip bags, and plastic bags. For brand-suitable size for packaging Show the type of vegetables that are grown in the group. There are the word "safe vegetables" to convey the product with production location and telephone number for contact. Consumers' satisfaction with packaging and branding developed for safe vegetables found that consumers were satisfied with packaging and branding for safe vegetables at a high level. Satisfaction was at a high level. It can be seen that the development of packaging and branding helped increase the value of safe vegetable products.
|
|---|
