PCRU_2559_L022

2559

โครงการวิจัยเดี่ยว

พัฒนาชุมชนและท้องถิ่น

แนวทางการส่งเสริมการทำเกษตรอินทรีย์เพื่อสร้างสุขภาวะชุมชนในเขตพื้นที่เทศบาลตำบลนางั่ว อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบูรณ์

The way to Support the Organic Farming to Create Health Community at NaNgua, Phetchabun Province.

1. อาจารย์กิติยวดี สีดา (หัวหน้าโครงการ)
2. อาจารย์ใจสคราญ จารึกสมาน (ผู้ร่วมวิจัย)
3. อาจารย์ศุภ์ธเนศ ยมสีดา (ผู้ร่วมวิจัย)

คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์

การศึกษาวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การทำเกษตรอินทรีย์ ปัจจัยที่สนับสนุนและปัจจัยที่ เป็นอุปสรรคในการทำเกษตรอินทรีย์ของเกษตรกร รวมไปถึงแนวทางที่จะทำให้เกิดชุมชนต้นแบบการผลิตแบบเกษตร อินทรีย์ในพื้นที่ตำบลนางั่ว อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบูรณ์ ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มเป้าหมายในการวิจัย แบ่งเป็นผู้รู้ 3 กลุ่ม  ได้แก่ กลุ่มเกษตรกรในพื้นที่ตำบลนางั่วจำนวน 30 คน  กลุ่มผู้นำชุมชน ได้แก่  ผู้ใหญ่บ้าน นายกเทศมนตรี สมาชิกสภาเทศบาล และ กลุ่มนักวิชาการ ได้แก่ นักวิชาการด้านสาธารณสุข นักวิชาการเกษตร ครู การศึกษานอกโรงเรียน เป็นต้น โดยมีขั้นตอนการวิจัย ดังนี้ ขั้นตอนที่หนึ่ง  ศึกษาข้อมูลบริบทชุมชนด้านการทำ เกษตรอินทรีย์ ด้วยการสัมภาษณ์และสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม ขั้นตอนที่สอง เชิญวิทยากรให้ความรู้กับเกษตรกร เรื่องเกษตรปลอดภัย เกษตรอินทรีย์ และสุขภาวะของชุมชน ขั้นตอนที่สาม ประชุมระดมสมองแบบมีส่วนร่วมด้วย เทคนิคการสนทนากลุ่ม ขั้นตอนที่สี่ นำข้อมูลมาวิเคราะห์และสรุปผลการวิจัย ขั้นตอนที่ห้า เผยแพร่งานวิจัยเพื่อการ นำไปใช้ประโยชน์  

ผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยสำคัญที่สนับสนุนการทำเกษตรอินทรีย์ คือ 1) พื้นที่ในเขตเทศบาลตำบลนางั่ว มี สภาพภูมิศาสตร์ที่เหมาะสม คุณภาพดินดี ตั้งอยู่ใกล้เขตเมืองมีความสะดวกในด้านการคมนาคมขนส่ง  2) ได้รับการ ส่งเสริมจากหน่วยงานของภาครัฐให้ปลูกพืชผักแบบอินทรีย์ในโครงการ Green Market ซึ่งเป็นยุทธศาสตร์การพัฒนา ที่สำคัญของจังหวัดเพชรบูรณ์ 3) ผู้นำชุมชนพร้อมสนับสนุนและให้ความช่วยเหลือเกษตรกรในการทำเกษตรอินทรีย์  แต่จากการวิจัยก็พบว่า มีปัจจัยที่เป็นอุปสรรค ดังนี้ 1) การติดพันธะสัญญากับนายทุนในการปลูกยาสูบ ส่งผลให้ไม่มี เงินลงทุนและไม่กล้าเปลี่ยนแปลง 2) พื้นที่ข้างเคียงทำการเกษตรโดยใช้สารเคมีแบบเข้มข้น เกษตรกรที่ต้องการปลูก พืชแบบอินทรีย์จึงกังวลว่าไม่สามารถทำเกษตรอินทรีย์ได้ 3) ขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเกษตรปลอดภัยและ เกษตรอินทรีย์รวมถึงขาดความรู้เรื่องเทคนิควิธีการผลิตแบบทันสมัย 4) ความเชื่อเดิมที่ว่าการที่มีนายทุนให้โควตารับ ซื้อผลผลิตทางการเกษตรมีความมั่นคงมากกว่าการปลูกพืชแบบอินทรีย์ที่ไม่มีตลาดรองรับ 5) ทัศนคติที่ไม่ตรงกันใน ครอบครัวทำให้เกษตรกรหลายรายเลือกรักษาความสัมพันธ์ในครอบครัวมากกว่าที่จะเปลี่ยนวิถีการผลิตมาเป็นเกษตร อินทรีย์  สำหรับข้อเสนอแนะในการวิจัยครั้งต่อไป คือ การวิจัยเพื่อหาแนวทางร่วมกันระหว่าง เกษตรกร ผู้นำชุมชน และนักวิชาการ ให้เกิดการทำเกษตรแบบอินทรีย์ในชุมชนแบบเป็นรูปธรรม ส่งเสริมการสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ และ การพัฒนาพื้นที่สาธารณะในชุมชนให้เป็นตลาดสำหรับสินค้าเกษตรอินทรีย์

เกษตรอินทรีย์,สุขภาวะชุมชน

--

ดาวน์โหลด เปิด : 314 ครั้ง:

681 ครั้ง