PCRU_2559_L005

2559

โครงการวิจัยเดี่ยว

พัฒนาชุมชนและท้องถิ่น

แนวทางพัฒนาการจัดการความรู้ทางภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านปราชญ์ชาวบ้านในจังหวัดเพชรบูรณ์

Guideline for Improving the Knowledge Management of Local Wisdom and the Local Scholars in Phetchabun Province

1. อาจารย์พีรวัฒน์ สุขเกษม (หัวหน้าโครงการ)
2. รองศาสตราจารย์ ดร.ธานี สุขเกษม (ผู้ร่วมวิจัย)

คณะเทคโนโลยีการเกษตรและเทคโนโลยีอุตสาหกรรม

งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1)  เพื่อศึกษาการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านปราชญ์ชาวบ้านในจังหวัดเพชรบูรณ์ 2) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านปราชญ์ชาวบ้านในจังหวัดเพชรบูรณ์ และ 3) เพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านปราชญ์ชาวบ้านในจังหวัดเพชรบูรณ์

การวิจัยครั้งนี้ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ  (Qualitative  Research)  ใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-depth Interview) ปราชญ์ชาวบ้านด้านต่าง ๆ  5  ด้าน คือ  1)  ด้านอุตสาหกรรมและหัตถกรรม 2) ด้านการแพทย์แผนไทย 3) ด้านวรรณกรรม 4) ด้านศิลปกรรม และ 5) ด้านปรัชญา ศาสนา และประเพณี  โดยมีผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informants) จำนวน 10 ท่าน ซึ่งได้คัดเลือกแบบเจาะจง  (Purposive Sampling)  จากนั้นได้วิเคราะห์ข้อมูลเชิงตรรกะ  โดยการเขียนเป็นความเรียงตามลำดับหัวข้อสำคัญ ผลการวิจัยพบว่า

1. กระบวนการในการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1)การสร้างหรือการได้รับองค์ความรู้ส่วนใหญ่มีการเรียนรู้มาจากบรรพบุรุษ หรือผู้รู้และการทดลองปฏิบัติจนเกิดเป็นองค์ความรู้ 2) การจัดเก็บองค์ความรู้ส่วนใหญ่จัดเก็บไว้ในรูปแบบของการจดจำประสบการณ์ในการทำงาน บางส่วนมีการจดบันทึกไว้ในสมุดบันทึกส่วนตัวหรือตำรา ซึ่งมักจะเก็บไว้เป็นความลับ 3) การเผยแพร่และการสืบทอดองค์ความรู้ ได้มีการนำความรู้ที่ได้รับมาใช้ปฏิบัติและประยุกต์ให้เหมาะสม
2. สภาพปัญหาในการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ได้แก่ การสร้างหรือการได้รับความรู้อยู่จะในวงจำกัด  การจัดเก็บความรู้ส่วนใหญ่เป็นความรู้แบบฝังลึกในตัวปราชญ์การจดบันทึก                   มีน้อย การขาดความเชื่อถือในภูมิปัญญาท้องถิ่นเนื่องจากมีวิทยากรใหม่ ๆ จึงทำให้ภูมิปัญญาท้องถิ่นถูกละเลย
3. แนวทางการพัฒนาการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น องค์การบริหารส่วนตำบลและจังหวัดควรนำกระบวนการจัดการความรู้ ได้แก่  1)  การค้นหาความรู้ 2)  การสร้าง และแสวงหาความรู้ 3)  การจัดความรู้ให้เป็นระบบ 4)  การประมวลผล และการกลั่นกรองความรู้ 5)  การเข้าถึงความรู้  6)  การแบ่งปัน และแลกเปลี่ยนความรู้  และ 7)  การเรียนรู้ มาพัฒนาการจัดการความรู้                   ภูมิปัญญาท้องถิ่นให้เป็นระบบและเป็นรูปธรรมเพื่อส่งเสริมและอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นให้อยู่คู่กับท้องถิ่นตลอดไป 


The purposes of this research were : 1)  to study the management of local wisdoms of  the local scholars in Phetchabun province 2)  to identify problems with the management of
local wisdoms 3) to propose the ways to improve the local wisdom management in Phetchabun Province.

This  study were used of qualitative research methodology. Data were collected from
in-depth interviews with local scholars who were regarded as key informants 10 persons by purposive sampling. The local wisdoms of local scholars within the area of  Phetchabun could be categorized into five fields, including 1)  industry and handicraft 2) Thai traditional medicines, 
3) literature 4) arts  and  5) philosophy.

1. The process for management of local wisdom included four steps, including 1) creationor acquisition : most of the local wisdom were obtained from the ancestors or experts and through experiments; 2) storage : most of the body of knowledge on local wisdom was kept in memory or as working experiences whereas some was written in personal notebooks or books. Most of the local wisdom kept confidentially 3) dissemination and transfer: local wisdom were disseminated among family members and associates as well as exchange of knowledge among group members; and 4) utilization of body of knowledge: the local wisdoms were used and applied appropriately.
2. Regarding problems with managements of body of knowledge on local wisdoms, it wasfound that the creation or acquisition of local wisdoms was within a limited group. Most of the local wisdoms were embedded within the local scholars themselves and they were rarely documented.  The local wisdoms were also disseminated and transferred to a limited group of people , especially with local wisdom was that most and the feeling of ownership.  Another important problem with local wisdom was that most people did not believe in the local wisdoms because there  were lots of modern knowledge and the local wisdoms were abandoned.
3. To  improve  the  management  of local wisdoms, Phetchabun Province AdministrativeOrganization (PPAO)  should adopt the  following knowledge management processes : 1) knowledge  identification ; 2) knowledge creation and acquisition;  3) knowledge organization; 4) knowledge codification and refinement; 5) knowledge access; 6) knowledge sharing; and 7) learning.  This would enable the PPAO to effectively promote and conserve local wisdoms. 

การจัดการความรู้,ภูมิปัญญาท้องถิ่น,ปราชญ์ชาวบ้าน,จังหวัดเพชรบูรณ์,Knowledge Management,Local Wisdom,Local Scholar,Phetchabun Province

--

ดาวน์โหลด เปิด : 153 ครั้ง:

285 ครั้ง